Tái hòa nhập cộng đồng - Hiệu quả, trách nhiệm của cộng đồng

Chiều 22/11/2017, Phạm Văn K. rủ Phạm Văn C. và Phạm Văn H. (cùng ở thôn Nước Giáp, xã Ba Khâm) đến nhà uống rượu. Khi đã ngà ngà men rượu, họ nhắc đến chuyện nghi bà Phạm Thị H. (ở cùng thôn) có “đồ độc” và thế là cả ba cùng đi tìm và đánh bà H đến tử vong. Sau khi chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương, cả ba anh đều không có việc làm, cuộc sống gặp khó khăn. Qua nắm tình hình, Công an xã Ba Khâm đã tham mưu xây dựng mô hình “Vận động, quyên góp hỗ trợ con giống cho người tái hòa nhập cộng đồng”. Từ số tiền quyên góp, đã trích 15 triệu đồng mua 03 đôi heo giống, hỗ trợ kinh phí làm chuồng, thức ăn 10 ngày đầu tiên cho gia đình ba thanh niên nói trên. Qua một năm chăm nuôi, đến nay heo giống của ba gia đình đã sinh được 12 heo con. Anh Phạm Văn C. chia sẻ: Thời gian đầu về địa phương, không có việc làm, hoàn cảnh gia đình khó khăn nên mình rất bế tắc. Nhờ sự động viên của chính quyền, bà con, đặc biệt là sự giúp đỡ của các anh Công an xã đã giúp mình vượt qua khó khăn, cố gắng làm ăn, khôi phục kinh tế gia đình. 

Tính đến tháng 11/2023, Quảng Ngãi có 1.363 người chấp hành xong án phạt tù, người được đặc xá (gọi chung là người chấp hành xong án phạt tù) về cư trú tại các địa phương trong tỉnh. Ngay sau khi Nghị định số 49/2020/NĐ-CP có hiệu lực, với chức năng là cơ quan thường trực, Phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp Công an tỉnh (gọi tắt là đơn vị) đã tham mưu Giám đốc Công an tỉnh tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo triển khai các Đề án, Chương trình, Kế hoạch thực hiện công tác tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù; điều tra khảo sát, xác định nội dung, tiến độ, phân công trách nhiệm cụ thể cho các đơn vị liên quan... Qua đó, tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động, xác định rõ công tác tái hoà nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù là trách nhiệm chung của toàn xã hội, của cả hệ thống chính trị, trong đó lực lượng Công an giữ vai trò nòng cốt.

Chương trình “Thắp sáng ước mơ hoàn lương” cho các phạm nhân tại Trại tạm giam, Công an tỉnh.

Theo đó, Công an các đơn vị, địa phương đã tổ chức 106 lượt tuyên truyền công tác tái hòa nhập cộng đồng, có hơn 2.400 lượt người tham dự. Đăng tải, phát sóng 48 tin, bài, phóng sự phát trên sóng phát thanh, truyền hình tỉnh, Đài truyền thanh huyện…nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức, hội đoàn thể, các tầng lớp Nhân dân không kỳ thị, xa lánh người tái hòa nhập cộng đồng. Tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an thực hiện tốt việc tiếp nhận người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương sinh sống, phân công người trực tiếp giám sát, quản lý, giáo dục; giới thiệu hoặc tạo điều kiện tiếp nhận, bố trí giải quyết việc làm trong các tổ chức, doanh nghiệp; hướng dẫn việc vay vốn hoặc liên kết sản xuất kinh doanh… giúp người chấp hành xong án phạt tù có hoàn cảnh khó khăn có vốn sản xuất, làm ăn, ổn định cuộc sống.

Trên cơ sở nắm tình hình, công an các đơn vị, địa phương đã xây dựng 26 mô hình tái hòa nhập cộng đồng hoạt động hiệu quả thiết thực. Điển hình như: Mô hình “Tiếp sức hoàn lương” (huyện Nghĩa Hành) vận động cộng đồng tặng 19 sổ tiết kiệm (mỗi sổ 01 triệu đồng), 19 xe đạp, 04 con nghé trị giá 48 triệu đồng cho người tái hòa nhập cộng đồng; mô hình “Vì quê hương Đức Phổ Bình yên” (thị xã Đức Phổ) vận động cộng đồng ủng hộ 484.500.000 đồng để hỗ trợ cho người chấp hành xong án phạt tù có điều kiện làm ăn, tặng 02 con bò, 01 con nghé trị giá 39 triệu đồng, tặng 26 phần quà cho học sinh là con của những người chấp hành xong án phạt tù có thành tích học tập tốt; mô hình “Xã Trà Thủy không có người chấp hành xong án phạt tù về địa phương tái phạm và vi phạm pháp luật” (huyện Trà Bồng) giúp đỡ 01 người có việc làm ổn định, tư vấn nghề cho 02 người, giới thiệu việc làm cho 03 người; mô hình “Hướng về cơ sở, giúp đỡ người lầm lỡ” (huyện Sơn Tịnh) đã liên hệ với các doanh nghiệp tiếp nhận 16 người vào làm việc, 04 trường hợp được vay vốn làm ăn, ổn định cuộc sống; mô hình “Chung tay xây dựng cuộc sống tươi đẹp” (thành phố Quảng Ngãi) tặng 30 xe máy trị giá trên 130 triệu đồng cho người chấp hành xong án phạt tù có hoàn cảnh khó khăn; “Vận động quyên góp, hỗ trợ con giống cho người tái hòa nhập cộng đồng” (xã Ba Khâm, huyện Ba Tơ)...

Thượng tá Nguyễn Thành Long - Trưởng Công an huyện Nghĩa Hành (thứ tư, bên phải qua) tặng bò giống cho người tái hòa nhập cộng đồng trên địa bàn.

Thượng tá Đào Văn Ấu - Phó Trưởng Công an huyện Ba Tơ phát biểu giao nhiệm vụ tại Hội nghị ra mắt mô hình giúp đỡ người tái hòa nhập cộng đồng ở xã Ba Khâm, huyện Ba Tơ.

Nhân các dịp lễ, Tết, công an các đơn vị, địa phương đều phối hợp tổ chức gặp mặt, thăm hỏi, tặng quà động viên các trường hợp tái hòa nhập cộng đồng trên địa bàn. Cùng với đó, lực lượng công an còn hướng dẫn hồ sơ, thủ tục hỗ trợ cho 13 trường hợp có nhu cầu vay vốn với tổng số tiền 880 triệu đồng để sản xuất, kinh doanh.

Anh Đinh Văn S. (ở thôn Tà Ngàm, xã Sơn Lập, huyện Sơn Tây) sau khi chấp hành xong án phạt tù trở về nhà trong hoàn cảnh rất khó khăn. Anh S. có nhu cầu vay vốn để làm ăn và đã được hướng dẫn vay 50 triệu đồng. “Tôi và gia đình rất vui mừng khi được vay vốn để làm ăn. Rất cảm ơn sự quan tâm của chính quyền, nhất là các anh công an xã, với số tiền được vay tôi sẽ trồng keo và nuôi heo để cải thiện đời sống của gia đình. Tôi sẽ quyết tâm làm lại cuộc đời, không làm những việc bậy bạ như trước nữa”, anh S. nói.

Thượng tá Huỳnh Ngọc Dũng – Trưởng phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Công an tỉnh, chia sẻ: Năm qua, đơn vị đã chủ động tham mưu Giám đốc Công an tỉnh ban hành các Kế hoạch, Hướng dẫn chỉ đạo thực hiện Nghị định số 49/2020/NĐ-CP của Chính phủ, tạo sự thống nhất về nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, cơ quan, doanh nghiệp và Nhân dân trong việc tạo môi trường an toàn, thân thiện, giúp người tái hòa nhập cộng đồng sớm ổn định cuộc sống. Đặc biệt đã thực hiện tốt công tác quản lý, giáo dục, hạn chế tỷ lệ tái phạm, vi phạm pháp luật và những vấn đề xã hội khác có liên quan đến đối tượng này. Hiện chúng tôi tiếp tục tham mưu phục vụ Giám đốc Công an tỉnh chỉ đạo thực hiện Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg ngày 17/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù. Đây là một trong những chính sách nhân văn, nhân đạo của Đảng và Nhà nước ta nhằm tạo điều kiện cho người chấp hành xong án phạt tù được tiếp cận vay vốn để học nghề, phát triển sản xuất, kinh doanh, tích cực vươn lên làm lại cuộc đời, trở thành người có ích cho gia đình, xã hội./.