Kỷ niệm 60 năm chiến thắng Vạn Tường (18/8/1965 – 18/8/2025)

Ngay từ sáng sớm, tại Nghĩa trang Liệt sĩ xã Vạn Tường và Bảo tàng Chiến thắng Vạn Tường, các lực lượng làm nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự đã có mặt để điều tiết giao thông, bảo vệ mục tiêu theo kế hoạch của Công an tỉnh.

Trước lễ kỷ niệm, đoàn đại biểu gồm đại diện Trung ương, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh; các lực lượng vũ trang; các ban ngành, đoàn thể; các cựu chiến binh và nhân chứng lịch sử đã dâng hoa, dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh trong trận đánh Vạn Tường oanh liệt.

Sau thắng lợi vang dội ở Ba Gia, Trung đoàn 1 – Quân khu 5 hành quân về thôn Vạn Tường (nay là xã Vạn Tường, tỉnh Quảng Ngãi; cách căn cứ Chu Lai khoảng 17km về phía Đông Nam – nay là xã Vạn Tường) để củng cố lực lượng, huấn luyện, chuẩn bị cho đợt tác chiến tiếp theo. Tuy nhiên, quân Mỹ tại Chu Lai đã phát hiện sự hiện diện của Trung đoàn và nhanh chóng tổ chức cuộc hành quân “Ánh sáng sao” nhằm càn quét, tiêu diệt lực lượng ta.

Rạng sáng ngày 18/8/1965, sau những đợt pháo kích dữ dội từ pháo hạm ngoài biển kết hợp với bom rải từ không quân, quân Mỹ huy động lực lượng lớn gồm 4 tiểu đoàn lính thủy đánh bộ, 1 tiểu đoàn thiết giáp… ồ ạt tấn công từ bốn hướng vào Vạn Tường. Đây là lần đầu tiên một trung đoàn chủ lực cơ động của Quân khu 5 trực diện đối đầu với quân viễn chinh Mỹ – đội quân hiện đại, thiện chiến bậc nhất lúc bấy giờ – trong điều kiện hết sức bất lợi: trang bị chống xe tăng, thiết giáp và máy bay còn hạn chế; kinh nghiệm chiến đấu với quân Mỹ gần như chưa có; lực lượng lại đang trong giai đoạn củng cố sau Chiến dịch Ba Gia.

Trong tình thế cam go, Trung đoàn 1 đã phối hợp chặt chẽ với Đại đội 21, 31 của địa phương và nhân dân, tận dụng tối đa địa hình làng xã, hệ thống hầm hào, công sự, lũy tre để bám trụ chiến đấu. Bộ đội chủ động đánh gần, đánh giáp lá cà, đánh độc lập từng bộ phận, giữ bí mật đội hình. Địch tiến đến đâu, ta kiên cường chặn đánh đến đó. Tinh thần đoàn kết quân dân, ý chí quyết chiến quyết thắng được tôi luyện trong lửa đạn, trở thành sức mạnh vô song.

Sau hơn một ngày chiến đấu ác liệt, rạng sáng 19/8, lực lượng ta bí mật rút khỏi Vạn Tường trong thế chủ động. Kết quả, ta loại khỏi vòng chiến đấu 919 tên địch, bắn rơi 13 máy bay trực thăng, phá hủy 22 xe tăng và xe thiết giáp. Dù chủ động chọn chiến trường, thời gian và cách đánh, với ưu thế vượt trội về quân số, vũ khí, trang bị, quân Mỹ vẫn không đạt được mục tiêu “tìm diệt” chủ lực ta và phải gánh chịu tổn thất nặng nề.

Chiến thắng Vạn Tường mang ý nghĩa lịch sử to lớn, là mốc son chói lọi phản ánh khí thế cách mạng tiến công, sự mưu trí, dũng cảm, kiên cường và tinh thần đoàn kết chiến đấu của quân và dân Quảng Ngãi cùng bộ đội chủ lực Quân khu 5. Nếu chiến thắng Ấp Bắc mở đầu cho “cao trào diệt ngụy”, thì chiến thắng Vạn Tường mở đầu cho “cao trào diệt Mỹ” ở miền Nam, khẳng định quân và dân ta hoàn toàn có khả năng đánh bại giặc Mỹ xâm lược, dù chúng đông quân, mạnh về vũ khí và khả năng cơ động.

Văn Lai