Lừa đảo xuất khẩu lao động, một số thủ đoạn và cách phòng tránh

1. Thủ đoạn phổ biến của các đối tượng lừa đảo:

- Mạo danh doanh nghiệp, tổ chức có giấy phép hoạt động hợp pháp để tuyển lao động.

- Cam kết “đi dễ, việc nhẹ, lương cao”, không cần bằng cấp, không cần ngoại ngữ, thủ tục nhanh gọn, xuất cảnh trong vài tuần.

- Thu tiền đặt cọc, phí hồ sơ, phí dịch vụ rất cao, sau đó “biến mất” hoặc kéo dài thời gian, không thực hiện đúng cam kết hoặc tổ chức xuất cảnh trái phép, gây nguy hiểm đến tính mạng và dễ bị bắt, trục xuất, cấm nhập cảnh.

Một trong những thủ đoạn mà các đối tượng sử dụng hiện nay đó là triệt để lợi dụng mạng xã hội, hội nhóm, người quen giới thiệu để tạo lòng tin, dẫn dụ nạn nhân. Chúng sử dụng tài khoản mạng xã hội (Facebook, Zalo...) mạo danh nhân viên của doanh nghiệp, trung tâm XKLĐ hoặc người có quan hệ với cơ quan chức năng nhằm đăng tải các thông tin tuyển dụng đi lao động tại nước ngoài như Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan... với mức lương cao, chi phí thấp, thủ tục đơn giản để tiếp cận người bị hại theo lộ trình sau:

- Sau khi phát hiện người dân có nhu cầu, các đối tượng yêu cầu cung cấp các thông tin cá nhân gồm: hình ảnh chân dung, căn cước, hộ chiếu, giấy tờ tùy thân khác,… với lý do phục vụ cho việc đăng ký hồ sơ.

- Yêu cầu nộp trước một số khoản tiền gọi là phí đặt cọc giữ suất, phí xét duyệt hồ sơ, phí dịch thuật, phí khám sức khỏe... Các khoản tiền này thường dao động từ vài triệu đến vài chục triệu đồng và được yêu cầu chuyển khoản vào tài khoản ngân hàng cá nhân do đối tượng cung cấp.

- Sau khi nhận được các khoản tiền nói trên, đối tượng thông báo rằng người bị hại cần tiến hành “xác minh tài chính” trước khi được xét duyệt cấp visa, và gửi một tệp ứng dụng có tên “Thị Thực Visa.apk” hoặc các ứng dụng tương tự khác để yêu cầu cài đặt lên điện thoại.

- Yêu cầu người bị hại chuyển một khoản tiền lớn vào chính tài khoản ngân hàng của mình để ứng dụng xác minh số dư. Đồng thời, đối tượng chỉ đạo người bị hại không thao tác trên thiết bị, với lý do “phần mềm đang thực hiện xác minh tự động”. Thực tế, ứng dụng “Thị Thực Visa.apk” có chức năng điều khiển thiết bị từ xa, cho phép đối tượng truy cập toàn bộ nội dung điện thoại. Lợi dụng quyền điều khiển, đối tượng truy cập vào ứng dụng ngân hàng, sử dụng hình ảnh khuôn mặt đã thu thập từ trước để vượt qua bước xác thực sinh trắc học (Face ID) và thực hiện hành vi chuyển tiền từ tài khoản của người bị hại sang tài khoản khác. Sau khi chiếm đoạt được tiền, đối tượng xóa dấu vết, gỡ ứng dụng, chặn liên hệ và ẩn danh trên không gian mạng, gây khó khăn cho việc truy vết.

2. Hậu quả khi bị lừa đảo:

- Mất số tiền lớn, thậm chí phải vay nợ, cầm cố tài sản.

- Không được đi XKLĐ, hoặc bị đưa ra nước ngoài trái phép, không có hợp đồng rõ ràng, dễ bị bóc lột, ngược đãi.

- Gánh hậu quả pháp lý, nếu tham gia xuất cảnh trái phép hoặc sử dụng giấy tờ giả.

3. Khuyến cáo người dân:

- Cần cảnh giác cao độ trước các thông tin tuyển dụng đi lao động nước ngoài được đăng tải trên mạng xã hội, nhất là những lời mời chào có nội dung “trọn gói, không cần tiếng, không cần bằng cấp, chi phí rẻ”.

- Tuyệt đối không cung cấp hình ảnh khuôn mặt, giấy tờ tùy thân, thông tin cá nhân cho người lạ qua mạng; không cài đặt ứng dụng không rõ nguồn gốc từ đường dẫn gửi qua tin nhắn, Zalo, Facebook...

- Chỉ đăng ký đi lao động qua các doanh nghiệp có giấy phép hợp pháp của Bộ Nội vụ.

- Tìm hiểu kỹ thông tin về chương trình, chi phí, quyền lợi và nghĩa vụ trước khi ký hợp đồng.

- Không đưa tiền cho các cá nhân, tổ chức môi giới không rõ ràng, không có địa chỉ cụ thể. Không chuyển bất kỳ khoản tiền nào để “xác minh tài chính” hoặc “giữ chỗ” khi chưa xác minh rõ tư cách pháp lý của tổ chức, cá nhân tuyển dụng.

- Cảnh giác với thông tin trên mạng xã hội, nên kiểm chứng qua cơ quan chức năng.

Tốt nhất, để đảm bảo quyền lợi và tránh rủi ro, người dân nên truy cập trang web chính thức của Cục Quản lý lao động ngoài nước thuộc Bộ Nội vụ tại địa chỉ https://dolab.moha.gov.vn. Trên trang web này, người dân có thể kiểm tra thông tin về các thị trường lao động; tra cứu danh sách các doanh nghiệp được cấp phép hoạt động dịch vụ XKLĐ. Chỉ các doanh nghiệp có tên trong danh sách này mới có chức năng tuyển dụng và thực hiện thủ tục XKLĐ. Nếu doanh nghiệp tự nhận là có liên kết với các doanh nghiệp được cấp phép, người dân cần yêu cầu cung cấp hợp đồng liên kết để xác minh. Tuyệt đối không đóng bất cứ khoản tiền cho các cá nhân hoặc doanh nghiệp khi nghi ngờ. Trong trường hợp có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, kịp thời thông báo cho cơ quan Công an để được hỗ trợ và xử lý.

Sơn Long