Bảo vệ trẻ em trước các rủi ro từ trí tuệ nhân tạo

19/11/2023 09:30 50

Mặc dù trí tuệ nhân tạo (AI) đang là động lực cho sự đổi mới, làm thay đổi thế giới. Công việc của con người trong tất cả lĩnh vực được giảm tải đáng kể nhờ ứng dụng AI. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều cảnh báo về nguy cơ từ AI, đặc biệt là đối với trẻ em bởi đây là đối tượng thụ hưởng những cơ hội do AI mang lại nhưng cũng là đối tượng dễ bị tổn thương nhất trước mối nguy hiểm từ công nghệ đột phá này. Để giảm thiểu các rủi ro mà AI có thể tác động, Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền (TT&TT) đã đưa ra khuyến cáo, chia sẻ các nguyên tắc đảm bảo an toàn cho trẻ trên không gian mạng.

Theo các chuyên gia của Cục An toàn thông tin, rủi ro đầu tiên là việc trẻ em có thể tiếp cận thông tin không phù hợp khi những thông tin từ các ứng dụng tích hợp như ChatGPT cung cấp cho người dùng là thông tin tổng hợp từ nhiều nguồn trên Internet, bao gồm có cả thông tin chính xác và thông tin không chính xác, thậm chí là không được chọn lọc, đánh giá, sàng lọc theo độ tuổi của người sử dụng để đề xuất câu trả lời phù hợp. Vì thế, trẻ em rất có thể sẽ tiếp cận những thông tin không phù hợp với lứa tuổi hoặc có chứa nội dung bạo lực.

Bên cạnh đó, trẻ em còn có nguy cơ rò rỉ thông tin riêng tư, thông tin cá nhân trên mạng và dễ trở thành nạn nhân của các vụ xâm nhập dữ liệu trái phép khi sử dụng những ứng dụng chỉnh sửa ảnh, ứng dụng trò chuyện - chatbot. Trên thế giới, đã xảy ra những vụ việc đáng tiếc là khuôn mặt của trẻ em bị dán vào những hình ảnh đồi trụy, khiêu dâm.

se-co-truyen-tranh-huong-dan-tre-em-viet-cac-ky-nang-an-toan-tren-mang.jpg -0 — Theo các chuyên gia, trẻ em cần được trang bị những kỹ năng cần thiết khi sử dụng công cụ AI. Ảnh minh họa: CTV.

Rủi ro thứ hai là việc trẻ em có thể bị lôi kéo, dụ dỗ tham gia các thử thách nguy hiểm trên mạng. Thực tế, đã có những trường hợp đáng báo động khi các nữ sinh tuổi vị thành niên tham khảo ChatGPT về thông tin sức khỏe và kế hoạch ăn kiêng. AI có thể cung cấp nhanh chóng những thông tin với kế hoạch chi tiết và lời khuyên cụ thể, tuy nhiên, những thông tin này không tham chiếu bất kỳ dữ liệu thực tế và chỉ là các tập hợp thông tin ngẫu nhiên trên mạng.

Rủi ro thứ ba là việc tiếp xúc với chatbot từ khi còn quá nhỏ, trẻ em sẽ dễ lầm tưởng trí tuệ nhân tạo là người bạn thật sự và hành động theo lời khuyên của AI. Trong khi đó, những lời khuyên này có thể bao gồm nội dung thiên vị, không chính xác, có hại hoặc gây hiểu nhầm. Ngoài ra, các công cụ ứng dụng AI còn có thể tác động tâm sinh lý và hành vi của trẻ. Với sự trợ giúp của các công cụ AI, người dùng có thể tìm thấy thông tin về bất kỳ chủ đề nào chỉ bằng một câu hỏi.

Chatbot AI đã giúp việc điều hướng thông tin dễ dàng hơn mà không cần mở hàng chục trang web khác nhau và đọc vô số bài viết để tổng hợp thông tin. Việc tương tác quá nhiều với máy móc công nghệ có thể dẫn đến tình trạng trầm cảm, lo lắng bất an hoặc mất kỹ năng xã hội do ngày càng ít tương tác với người khác. Việc quá phụ thuộc vào AI còn có thể làm giảm khả năng học tập, nghiên cứu và làm việc chủ động của trẻ.

384561530_1337081293675838_5816595685819735081_n.jpeg -0 — Theo các chuyên gia, trẻ em cần được trang bị những kỹ năng cần thiết khi sử dụng công cụ AI. Ảnh minh họa.

Ông Nguyễn Phú Lương, Phó Giám đốc Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC), Cục An toàn thông tin khuyến nghị, khi cho con em tham gia môi trường mạng, sử dụng các công cụ AI, cha mẹ cần luôn tuân thủ nguyên tắc “4T”, bao gồm: Tuân thủ, thông minh, thận trọng và tử tế.

Theo ông Lương, trước hết cần tuân thủ các quy tắc, biện pháp đảm bảo an toàn khi sử dụng Internet và nguyên tắc đã được thiết lập tại gia đình và trường học đặt ra. Ví dụ, chỉ sử dụng mạng xã hội khi đủ 13 tuổi trở lên, sử dụng Internet trong khoảng thời gian cho phép, truy cập những nội dung được phép.

Thông minh là phụ huynh và cả trẻ em cần được trang bị kiến thức, kỹ năng cơ bản để tham gia môi trường mạng, đơn cử như kỹ năng cung cấp thông tin cá nhân trên mạng, kỹ năng sử dụng và quản lý mật khẩu để đảm bảo an toàn. Còn thận trọng là người dùng phải luôn cẩn trọng với bất cứ thông tin nào trên mạng, cẩn trọng khi truy cập vào các đường link lạ, cẩn trọng khi gặp những lời mời chào hấp dẫn đến khó tin… từ đó, giảm thiểu các rủi ro liên quan tới lừa đảo trực tuyến.

Và tử tế là người dùng cần cư xử văn minh, tử tế trên môi trường mạng, không gửi hoặc phản hồi những tin nhắn có nội dung xấu hoặc có tính xúc phạm người khác; chia sẻ với cha mẹ, thầy cô khi gặp các vấn đề, khó khăn, khi bị bắt nạt, cô lập hoặc bị xâm hại trên không gian mạng.

Ngoài ra, đại diện Cục An toàn thông tin cũng lưu ý các bậc cha mẹ khi cho con em tham gia môi trường mạng, có thể sử dụng một số các công cụ công nghệ hỗ trợ chặn lọc những thông tin không phù hợp cho trẻ em. Đây là các ứng dụng được các nhà cung cấp dịch vụ trong và ngoài nước phát triển riêng cho trẻ em./. Theo cand.com.vn

Tin liên quan

Thông tin cần biết

02/05/2024

Nội dung trong file đính kèm 22/12/2023

Qua xác minh, N.guyễn T.hị L.ệ T.hương (sinh 1994, cư trú tại: xã Tịnh Long, TP Quảng Ngãi) Nhân viên tiếp thị sản phẩm trên cho biết: Khoảng 12h30' cùng ngày nhận yêu cầu từ L.ê T.ấn H.ải (sinh 1988, cư trú tại xã Nghĩa ‎Thuận, huyện Tư Nghĩa) - Quản lý sản phẩm N.. của nhãn hiệu N..., T.hương đến ‎Công ty TNHH MTV T.uyết K.a (88 B.à T.riệu, TP Quảng Ngãi) nhận sản phẩm đến Trường Tiểu học ‎Trần Văn Trà tiếp thị, gồm: 19 lốc sữa nhãn nhiều N... và 01 túi 50 gói thạch trái ‎cây N... (tặng kèm khi bán sữa).
Sau khi bán được 11 lốc sữa và tặng túi 50 gói ‎thạch rau cau, thì có nhiều học sinh sử dụng bị ngộ độc phải chuyển cấp cứu ‎tại Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Quảng Ngãi.‎
Ngay khi vụ việc xảy ra, Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo lực lượng Công an phối hợp Quản lý thị trường, Y tế, Chi cục vệ sinh ATTP và CDC Quảng Ngãi điều tra, làm rõ.
Hiện Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh đang khám và theo dõi sức khỏe cho các em, chưa ghi nhận trường hợp nào chuyển biến nặng.
Vụ việc trên là bài học cảnh tỉnh về đồ ăn thức uống trước các cơ sở giáo dục khi bán cho học sinh sử dụng. Trước đó, ngày 02/12/2023, Giám đốc Công an tỉnh đã có Công văn số 6476/VC-PV01(TMCS) chỉ đạo Công an cơ sở tăng cường phối hợp kiểm tra, xử lý các hàng quán trước cổng trường mua bán các loại đồ ăn, thức uống không rõ nguồn gốc, xuất xứ, nghi có chứa chất ma tuý./.

08/12/2023

I. Đối tượng tuyển chọn

Công dân Việt Nam, cán bộ, công chức, viên chức đang công tác tại các bộ, ngành ở Trung ương và địa phương, hoặc sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp đang phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam, người hưởng lương trong lực lượng vũ trang nhân dân, người làm việc trong tổ chức cơ yếu; học sinh, sinh viên đã tốt nghiệp đại học hoặc có trình độ cao hơn, chuyên ngành công nghệ thông tin, tin học, điện tử viễn thông, kỹ thuật điện, kỹ thuật điện - điện tử, điện lạnh, điện dân dụng, điện công nghiệp.

II. Phương thức tuyển chọn: Xét tuyển

III. Số lượng cần tuyển

- 11 chỉ tiêu cán bộ công nghệ thông tin (Quản trị mạng; Máy chủ; Quản trị cơ sở dữ liệu; Phân tích dữ liệu; Phần mềm, ứng dụng).

- 01 chỉ tiêu cán bộ kỹ thuật (điện, điều hòa chính xác, ắc quy, bể dầu và phòng cháy, chữa cháy hệ thống công nghệ thông tin).

*Toàn văn Thông báo xem tại file đính kèm./.

08/12/2023

Ba cảnh báo phát đi chưa ráo mực, ngày 03/12/2023, Công an tỉnh Quảng Ngãi tiếp nhận thủ đoạn mới lừa đảo trực tuyến bằng việc "điều chỉnh dữ liệu quốc gia cấp 2", cụ thể:

Khoảng 10h00' sáng ngày 03/12/2023, một người dân (gốc Quảng Ngãi) hiện cư trú ở TP. Hồ Chí Minh nhận được cuộc gọi từ số 0395.719.46... thông báo "dữ liệu cấp 2" do phường cập nhật chuyển lên quận bị nghẽn, đề nghị lên quận điều chỉnh, hoặc sẽ có người hỗ trợ qua zalo.

Khoảng 30' sau, có 02 số máy 0866.656.46..., 0394.999.24... giới thiệu là "nhân viên hướng dẫn" ở quận hỗ trợ người dân tải App "dichvucong" bằng cách đăng nhập Google tải "dichvucong.lgov.net" (Hình 1) với điều kiện máy smatphone có hệ điều hành Android.

Hình 1

Do máy smatphone người dân này không trùng hệ điều hành, nên mượn tạm máy của người cha ruột (mới nghỉ hưu, từ Quảng Ngãi vào thăm con) thao tác.

Khi tải được ứng dụng, "nhân viên hướng dẫn" yêu cầu đăng nhập kích hoạt ứng dụng bằng số điện thoại cá nhân và tự tạo một mật khẩu (Hình 2).

Hình 2

Khi ứng dụng dichvucong.lgov.net được kích hoạt, máy hiện tỷ lệ % kích hoạt (Hình 3).

Hình 3

Kích hoạt xong, không liên lạc được với "nhân viên hướng dẫn" để làm bước tiếp theo.

Người cha nghi ngờ, kiểm tra lại tài khoản ngân hàng VCB trên máy smatphone thì toàn bộ 83 triệu tiền lương tích cóp đã mất.

Kiểm tra biến động tài khoản ngân hàng, thì thời điểm kích hoạt ứng dụng cũng là lúc hai lần tiền chuyển qua tài khoản ngân hàng của kẻ gian.

Vụ việc đang được kiểm tra, xác minh.

KHUYẾN CÁO:

1. Lực lượng Công an hỗ trợ người dân kích hoạt định danh điện tử VNeID trực tiếp.

2. Mọi trường hợp khi kích hoạt thì không có lỗi, trừ trường hợp người dân cung cấp sai số điện thoại hoặc thay số điện thoại thì phải đăng ký lại trực tiếp tại Đội CSQLHC về TTXH Công an cấp huyện hoặc báo trực tiếp cho Công an cấp xã để cấp xã báo Công an cấp huyện điều chỉnh, hoàn toàn không hỗ trợ qua cuộc gọi hay trang mạng xã hội nào.

3. Mọi trường hợp thắc mắc về ứng dụng VNeID, người dân cần liên hệ với công an cơ sở nơi cư trú để được hỗ trợ./.

04/12/2023