Những điểm mới cần biết về Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2025

1. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong xử lý vi phạm

Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất là bổ sung quy định xử lý vi phạm trên môi trường điện tử. Từ nay, việc lập biên bản, ra quyết định xử phạt hay trao đổi hồ sơ có thể được thực hiện trực tuyến và có giá trị pháp lý như hồ sơ giấy. Quy định này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và minh bạch hơn trong quá trình xử lý.

2. Tinh gọn quy định về thẩm quyền xử phạt

Trước đây, luật quy định chi tiết thẩm quyền xử phạt của từng chức danh từ Điều 38 đến Điều 51. Nay, các điều khoản này được bãi bỏ, Luật chỉ liệt kê những chức danh có thẩm quyền và giao Chính phủ quy định cụ thể bằng nghị định. Sự thay đổi này tạo sự linh hoạt, tránh tình trạng luật phải sửa đổi mỗi khi có thay đổi về tổ chức hoặc nhân sự.

Ngày 01/7/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 189/2025/NĐ-CP để hướng dẫn chi tiết nội dung này.

3. Tăng mức phạt tiền trong trường hợp không lập biên bản

Để phù hợp với tình hình thực tế, Luật mới tăng gấp đôi mức phạt tối đa khi xử phạt trong trường hợp không cần lập biên bản:

• Cá nhân: từ 250.000 đồng lên 500.000 đồng
• Tổ chức: từ 500.000 đồng lên 1.000.000 đồng

4. Ghi nhận rõ trường hợp không xác định được người vi phạm

Nếu không thể xác định cá nhân hoặc tổ chức thực hiện hành vi vi phạm, biên bản có thể ghi: “Không xác định được cá nhân, tổ chức vi phạm”. Quy định này giúp tránh bỏ sót hoặc làm sai lệch hồ sơ khi không đủ thông tin.

5. Mở rộng quyền xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành chính

Không chỉ người có thẩm quyền xử phạt, người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính cũng có thể trực tiếp hoặc phối hợp xác minh tình tiết vụ việc khi cần thiết. Quy định mới này khắc phục khó khăn trong những trường hợp vụ việc vượt thẩm quyền xử phạt của người lập biên bản.

6. Kéo dài thời hạn tạm giữ để định giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính

Để đảm bảo việc định giá chính xác, thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính được tăng từ 48 giờ lên tối đa 05 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định tạm giữ. Đây là bước điều chỉnh quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, đặc biệt với những vụ việc phức tạp.

7. Chuyển hồ sơ có dấu hiệu tội phạm kịp thời hơn

Nếu trong quá trình xử lý phát hiện hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm, người có thẩm quyền phải ngay lập tức chuyển hồ sơ cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự, thay vì chờ đến giai đoạn ra xem xét quyết định xử phạt như trước đây. Đồng thời, thời hạn chuyển cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự và thời hạn trả hồ sơ trong trường hợp không khởi tố vụ án hình sự cũng được kéo dài từ 03 ngày lên 05 ngày làm việc, tạo điều kiện củng cố hồ sơ đầy đủ, chính xác.

8. Bổ sung trường hợp không niêm phong tang vật

Ngoài động vật, thực vật sống và hàng hóa dễ hư hỏng, khó bảo quản theo quy định pháp luật, luật mới còn quy định không niêm phong đối với hàng siêu trường, siêu trọng hoặc hàng hóa khác không thể niêm phong theo quy định của pháp luật. Đây là điểm bổ sung cần thiết để phù hợp với thực tế tạm giữ, bảo quản tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.

Luật sửa đổi năm 2025 không chỉ giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, mà còn tăng tính minh bạch, công bằng trong xử lý vi phạm. Việc ứng dụng công nghệ, mở rộng thẩm quyền và kéo dài thời hạn xử lý giúp cơ quan chức năng linh hoạt hơn, đồng thời bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân và doanh nghiệp.

Mỗi công dân, tổ chức cần chủ động tìm hiểu và tuân thủ các quy định mới để tránh vi phạm không đáng có. Cơ quan, đơn vị có trách nhiệm xử lý vi phạm hành chính cũng cần nhanh chóng cập nhật quy trình nghiệp vụ, bảo đảm thực thi đúng và hiệu quả.

Hiểu luật – Sống và làm việc theo pháp luật chính là cách tốt nhất để bảo vệ quyền lợi của bản thân và góp phần xây dựng xã hội kỷ cương, văn minh.

Ánh Dương