Quy định mới về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng

Kiểm tra, giám sát – chức năng lãnh đạo quan trọng của Đảng

Quy định số 296 gồm 7 chương, 35 điều, khẳng định: kiểm tra, giám sát là chức năng lãnh đạo của Đảng; là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp và của từng cán bộ, đảng viên.

Tổ chức đảng cấp trên có trách nhiệm kiểm tra, giám sát tổ chức đảng cấp dưới và đảng viên. Đồng thời, mọi tổ chức đảng và đảng viên đều bình đẳng trước kỷ luật của Đảng, không có ngoại lệ. Việc kiểm tra, giám sát phải kịp thời phát hiện, bảo vệ cái đúng, phát huy nhân tố tích cực, đồng thời phòng ngừa, ngăn chặn sai phạm ngay từ khi manh nha, không để tích tụ thành vi phạm lớn, kéo dài.

Khi phát hiện sai phạm, phải xử lý kỷ luật nghiêm minh, kịp thời, đảm bảo răn đe, giáo dục. Đặc biệt, Quy định nhấn mạnh việc bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đột phá vì lợi ích chung.

Thi hành kỷ luật nghiêm minh, không có vùng cấm

Theo Quy định 296, việc thi hành kỷ luật Đảng phải căn cứ vào tính chất, mức độ, tác hại, hoàn cảnh vi phạm và các tình tiết liên quan. Đảng viên vi phạm pháp luật đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý, không được xử lý nội bộ. Trường hợp gây thất thoát tài sản, phải xem xét trách nhiệm và bồi hoàn thiệt hại.

Đảng viên đã chuyển sinh hoạt đảng nhưng bị phát hiện hoặc bị tố cáo vi phạm trước đó, vẫn sẽ được tổ chức đảng cấp trên nơi quản lý cũ và mới xem xét, xử lý theo thẩm quyền.

Đặc biệt, việc thi hành kỷ luật đảng không thay thế kỷ luật hành chính, kỷ luật đoàn thể hoặc xử lý bằng pháp luật, và ngược lại. Sau khi xử lý kỷ luật trong Đảng, tổ chức đảng có trách nhiệm phối hợp, kiến nghị xử lý đồng bộ với các hình thức kỷ luật khác trong vòng 5 ngày.

Rõ ràng thẩm quyền, thống nhất xử lý

Quy định 296 xác định cụ thể thẩm quyền thi hành kỷ luật đối với tổ chức đảng, đảng viên ở các cấp:

- Ban Thường vụ tỉnh, thành ủy và đảng ủy trực thuộc Trung ương được quyết định các hình thức kỷ luật đối với đảng viên không phải là cấp ủy viên cùng cấp, và khiển trách, cảnh cáo cấp ủy viên cùng cấp trong một số trường hợp.

- Cấp ủy tỉnh, thành và đảng ủy trực thuộc Trung ương được quyết định kỷ luật với cả ủy viên ban thường vụ cấp ủy và cán bộ thuộc diện cấp trên quản lý khi vi phạm quy định của Đảng.

- Ban Bí thư, Bộ Chính trị có quyền xử lý tất cả các đảng viên, bao gồm ủy viên Trung ương, ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Trường hợp cần cách chức, khai trừ ủy viên Trung ương, Bộ Chính trị thì phải báo cáo Ban Chấp hành Trung ương xem xét, quyết định.

- Ban Chấp hành Trung ương Đảng là cơ quan có thẩm quyền kỷ luật cao nhất trong Đảng.

Đối với cán bộ đã nghỉ hưu, từ chức, miễn nhiệm, nếu có vi phạm trong thời gian công tác, vẫn bị xem xét và xử lý như khi đang đương chức.

Thay thế nhiều quy định cũ, thống nhất công tác kiểm tra trong Đảng

Quy định số 296-QĐ/TW có hiệu lực thi hành ngay từ ngày ký (30/5/2025), thay thế hàng loạt quy định trước đó, gồm:

- Quy định số 22-QĐ/TW ngày 28/7/2021

- Quy định số 262-QĐ/TW ngày 3/2/2025

- Quy định số 221-QĐ/TW ngày 30/12/2013

- Quyết định số 210, 211-QĐ/TW ngày 8/11/2013

- Quy định số 86-QĐ/TW ngày 1/6/2017

- Quy định số 85-QĐ/TW ngày 23/5/2017

Đây là bước đi cụ thể nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả kiểm tra, giám sát, tạo nền tảng cho xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, phòng ngừa vi phạm, và đấu tranh với những biểu hiện suy thoái trong nội bộ./.

Lan Anh